Skip links

GÖRSEL ANLATIM İLE KORUMA KAPSAMI ARASINDAKİ İLİŞKİ – KORUMA KAPSAMINA DAHİL OLMAYAN GÖRSEL ANLATIMLAR İÇİN FARKLI BİR KODLAMA ÖNERİSİ

Artan rekabet ortamında işletmenin varlığını sürdürebilmesi için ürünlerinde gerek teknik gerekse görsel açıdan yenilikçi özelliklere yer vermesi önem arz etmektedir. Yenilik içeren özellikleri ürünlerde kullanmak ve katma değer yaratmak için tasarım sürecinin çok iyi planlanması, yönetilmesi ve uygulanması gerekmektedir. Öncelikle ihtiyacın ne olduğu belirlenmelidir. ‘‘Nasıl bir tasarım yapılmalı?’’ sorusu ekseninde ilerleyen süreçte; muadillerinden daha iyi bir görünüme sahip olması, kullanım kolaylığı sağlaması, işlevsel, üretilebilir ve erişilebilir olması göz önüne alınarak tasarım evreninde bulunan diğer tasarımlardan ayrışması ve hedef kitleye hitap ederek talep edilmesi sağlanmalıdır.

Pazar ihtiyacının karşılanması için mevcut ürünler hakkında araştırma yapılmalıdır. Bu süreçte piyasada bulunan ürünler belki de satın alınmalıdır. Alınan ürünler görsel ve teknik vb. tasarım sürecinde dikkat edilen hususlar ekseninde analiz edilmelidir. Bu sayede mevcut ürünlerdeki görünüm özelliklerinden farklı, fonksiyonel açıdan problemleri tespit eden ve bu problemlerin çözüldüğü bir tasarım ortaya çıkacaktır. Süreç içerisinde; fikrin oluşturulması, eskizlenmesi, prototiplerin yapılması ve deneyimlenmesi bir gerekliliktir. Süreci sağlamlaştırmak adına işin en başına da dönülmelidir. Tasarım, üretim ve pazarlama esnasında ciddi bir yatırım yapmayı gerekli kılan bu süreç firma sahipleri ya da ilgili paydaşlar tarafından maliyetli olarak düşünülse de sağlıklı bir şekilde uygulandığında kazanç sağlayacaktır.

Bu süreç sonrasında tasarım veya buluş sahibinin veya bunları destekleyen işletmelerin motivasyonunu artırmak ve ilerlemeye katkıda bulunmak gibi nedenlerden dolayı, ortaya çıkan ürünün kanuni düzenlemeler ile korunması gerekliliktir. Ülkemizde bu gereklilik sınai haklar kapsamında yapılan düzenlemeler ile korunmaktadır. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında teknolojik gelişmelerle ilgili olan süreçler patent ile koruma altına alınırken, ürünün görünüm özellikleri ise tasarım tescili ile korunmaktadır.

Stratejisi doğru belirlenmiş fikri haklar işletmelerin yolun başında pazara güvenle girmesini sağlamaktadır. Yani bir güven ortamı oluşturmakta, ayrıca hukuki bağlamda sağlanan haklarla hak sahiplerini koruma altına almaktadır. Tabii bu noktada amacına uygun yazılmış istemler ve ürünün görünüm özelliklerini yani tasarımı tam olarak ifade görsel anlatımlar korumanın güçlü olmasını sağlayacaktır.

Fikri Mülkiyet konularının pratik sürecindeki paydaşlardan biri olan Patent ve Marka Vekilleri müşterilerine doğru bir strateji ile ürün üretmeleri konusunda yardımcı olamazlar, ancak üretilen ürünün her türlü hakkının korunmasında doğru bir yol çizerek emeklerinin karşılığını almalarını sağlarlar.

Fikirlerin görselleşmiş halini koruyan ‘‘Tasarım Tescili’’ özelinde Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) sunulacak görsel anlatımların sayısı, sunum şekli ve niteliği oldukça önemlidir. Tasarım tescilinden doğan haklar ihlal edildiğinde tecavüz ve hükümsüzlük gibi dava süreçlerinde görsel anlatımlar devreye girmektedir.

Tescil belgesinin uzman gözüyle incelenmesi her ne kadar sorunun çözülebileceğini işaret etse de, söz konusu tasarımın görünümünü yansıtan görsel anlatımların ifadesi yetersiz ise hak kayıpları ortaya çıkabilecektir. Bu noktada koruma kapsamını belirleyen ana unsur görsel anlatımlardır. Bu yüzden tasarım tescil belgesi her zaman sahibine Sınai Mülkiyet Kanunu’nda belirtilen ölçüde güçlü bir korumayı sağlamayabilir. Güçlü bir koruma için tasarımın genel izleniminin mevcutlarından farklı olması önem arz etmektedir. Ancak bu genel izlenimi, tasarımın kimliğini doküman haline getirmek ve bunu en iyi ifade edecek şekilde tescil sürecinde TÜRKPATENT’e sunmak oldukça önemlidir.

GÖRSEL ANLATIMLARDA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Ürün görünümünün, görünümü tasarlayan(lar) adına veya tasarlayan(lar)ın izni ile bir başkası adına (gerçek veya tüzel kişi) Türk Patent Ve Marka Kurumu tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) çerçevesinde tescil edilerek koruma altına alınma işlemi tasarım tescili şeklinde ifade edilebilir.

Türk hukukunda tasarımı kullanabilmek / ticarete konu edebilmek için tescil ettirme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, 6769 sayılı SMK tarafından sağlanan özel korumanın tasarım hakkı sahibi lehine yaptırımı güçlü hükümler içermesi tasarımların Türk Patent Ve Marka Kurumu Tasarımlar Sicili’ne kaydını önemli kılmaktadır.

Tescil belgesi ile kamuoyuna verilen mesaj; belgedeki ürünün görünümünün, hak sahibi ve izin verdiği kişi(ler) hariç diğer kişilerce sözleşme de dahil olmak üzere ticari amaçlı kullanılamayacağıdır. Mesajın eksiksiz iletilebilmesi ve rakiplerin koruma kapsamına girmemesi için ürün görünüm özelliklerinin net olarak kamuoyuna sunulması gerekir. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere korumanın sınırını; patentlerde istemler, markalarda eşya listesi, tasarımlarda görsel anlatım (1) çizer. Bu sebeple başvuru esnasında Kuruma sunulan görsel anlatımlar; tescil edilerek korunmak istenen tasarımın görünüm özelliklerini ortaya net koyacak şekilde olmalıdır. Ayrıca tasarım algılanmasını kolaylaştıracak bir arka plan kullanılmalı ve tasarımın detayları şüpheye yer vermeyecek nitelikte olmalıdır. Diğer taraftan görsel anlatım ölçü birimleri veya açıklayıcı metin olmadan ve harf veya rakam içermeden, tasarımın boyutuna göre 8cm x 8cm ila 16cm x 16cm boyutunda hazırlanarak, 300 dpi çözünürlükte, JPEG formatında fotoğraf (2) veya çizim (3) şeklinde hazırlanmalıdır.

 1. Görsel anlatım, tasarımın görsel özelliklerini yansıtan ve yayım yoluyla çoğaltılmaya elverişli resim, çizim, grafik, fotoğraf veya benzeri bir biçimde hazırlanmış tasarımın veya tasarımın uygulandığı ürünün görünümüdür (SMK Yön. md 50/1).
2. Fotoğraf çekimleri profesyonel olarak yapılmalı, tasarımın bütün görünüm özelliklerini sunacak kalite olmalıdır. Tasarım tesciline sunulacak fotoğraf anlık özçekim değildir. Türk Patent ve Marka Kurumu fotoğraf biçiminde sunulan temsillere ilişkin genel kalite ölçüleri için EUIPO tarafından oluşturulan Ortak Uygulamaya dair Açıklamalar‘ a (CP6) sitesinde yer vermiştir.
3. Çizimler el veya üç boyutlu çizim programları ile hazırlanabilir. Üç boyutlu çizim; Objenin en, boy ve derinliğini birlikte yansıtan çizimdir. Üç boyutlu çizimler için Adobe Photoshop CC, CorelDRAW, Clip Studio Paint vb. bilgisayar programları kullanılabilir.

Tasarım tescil sürecinde Kurum esastan incelemeye (4) geçmeden önce başvuruya konu olan tasarımın görsel anlatımlarının ilgili Yönetmelik’te belirtilen şekilde sunulup sunulmadığını şeklen incelemektedir. Madde 50‘ye göre tasarımın görünüm özelliklerini net sunmayan ya da eksik görsel anlatımların sunulması için TÜRKPATENT tarafından başvuru sahibine 2 aylık süre tanınmaktadır. Tebliğ tarihinden itibaren başlayan bu sürede gerekli düzenleme yapılarak görsel anlatım TÜRKPATENT’e sunulmaz ise başvuru yapılmamış kabul edilmektedir.

Görsel anlatımda niteliği açısından görüntünün netlik oranı başvuru tarihinin kesinleşip kesinleşmemesine de etki etmektedir. Eğer görsel anlatım tasarımın görünüm özellikleri hakkında bilgi vermeyecek kadar belirsiz ve niteliği düşük şekilde hazırlanmışsa başvuru tarihi kesinleşmemektedir. Bu tip durumlarda ise düzeltme için TÜRKPATENT tarafından yeni görsel anlatımın sunulması için 1 aylık süre verilmektedir. Uygun olan görsel anlatımların TÜRKPATENT’e sunulduğu tarih başvuru tarihi olarak kayda geçmektedir. Konu ile ilişkili olarak örnek vermek ve daha iyi algılanması açısından 1, 2 ve 3 numaralı görsellere bakılabilir.

4. Esastan İnceleme, başvurunun SMK 64/6 kapsamında incelenmesidir. Kurum;
   a) Tasarım veya ürün tanımına uygun olmayan,
   b) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı,
   c) 3 üncü madde kapsamına girmeyen gerçek veya tüzel kişilerce yapılan,
   ç) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren,
   d) Yeni olmadığı tespit edilen,
tasarım tescil taleplerini reddeder.

1 numaralı görsel

2 numaralı görsel

3 numaralı görsel

Şekil 1

1 numaralı görsel anlatım silik belirsiz ve okunamaz durumdadır. Neredeyse hiçbir şekilde başvuruya konu olan tasarım algılanmamaktadır. Eğer 1 numaralı görsel anlatımda bulunan logo tasarımı için başvuru yapılırsa TÜRKPATENT tarafından başvuru sahibi veya vekilinden net bir görsel anlatım talep edilecektir. Talep sonrası 3 numaralı görsel sunulmuş ise yazara göre başvuru tarihi 3. görselin sunum tarihi olmalıdır. Söz konusu görsellere baktığımızda, 1 numaralı görselin görünümü ile 3 numaralı görselin görünümü arasında bağ kurulamamaktadır. Çünkü 1 numaralı görsel anlatım nitelik açısından oldukça yetersiz ve tasarımın görünüm özellikleri ifade etmemektedir. Bu noktada başvuru tarihi açısından net olan görsel anlatımın sunulduğu tarihin başvuru tarihi olarak alınması yerinde bir karar olacaktır.

2 numaralı görsel anlatımda ise netlik bulanık olarak görülmesinden dolayı bir netlik problemi olduğu görülmektedir. Ancak, yine de tasarım 1 numaralı görselden daha tanımlı ve niteliklidir. 2 numaralı görsel anlatım ile başvuru yapıldığında eğer TÜRKPATENT tarafından net görsel anlatım talep edilir ve 3 numaralı görsel anlatım sunulur ise; yazara göre başvuru tarihi 2 numaralı görsel anlatımın sunum tarihi olmalıdır. Çünkü 2 numaralı görsel anlatım 3 numaralı görsel anlatım arasında ilişki kurulabilmektedir. Ayrıca 2 numaralı görsel anlatımda tasarım anlaşılmayacak derecede bir görsel anlatım problemi bulunmamaktadır.

Görsel anlatımların anlaşılır olmaması aynı zamanda açılacak tecavüz veya hükümsüzlük davalarında koruma kapsamının netleştirilememesi sonucu kaos yaratarak hak kaybına sebebiyet verebilir.

EK GÖRSEL ANLATIM/RESİM VE KORUMA KAPSAMI

Ek görsel anlatım, tasarımın daha iyi anlaşılabilmesi için tasarımın bütünlüğünü bozmamak kaydıyla, aynı tasarımın farklı yönlerden elde edilmiş görünümünü ifade eder. Bu görünümlerin ne ve nasıl olması gerektiği gerek TÜRKPATENT’in Tasarım İnceleme Kılavuzu, Tasarım Başvuru Kılavuzunda gerekse Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik kapsamında detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu yüzden başvuru sahiplerinin ve ilgili paydaşların başvuru süreçlerinde Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin ilgili maddelerine ve kılavuzlara bakması faydalı olacaktır.

Koruma kapsamının görsel anlatımla sınırlı olacağı düşünüldüğünde; üç boyutlu bir tasarımın tescil başvurusunda tasarımı farklı açılardan/cephelerden ifade edecek görseller bir gereklilik olmaktadır. Hatta tasarımın daha iyi anlaşılmasına imkan sağlayacaksa yakın, kısmi, pozisyon, kesit, kullanım veya patlatılmış perspektif vb. çeşitli ifade biçimlerinin olduğu görsel anlatımlar ek görsel anlatım olarak sunulabilir.

Yönetmelik madde 50/3 “……Tescile konu tasarımın üç boyutlu olması durumunda tasarımın daha iyi anlaşılabilmesi için, tasarımı bütün yönleriyle açık ve net şekilde yansıtan görünümler sunulur.” hükmüne amirdir. Bu sebeple üç boyutlu ürünlerde görünümün anlaşılabilmesi için perspektif, ön, arka veya tasarıma kimlik kazandıran baskın unsurun görsel ile ifade edilmesi koruma kapsamının netleştirilmesi için önemlidir. Tasarım koruması görünüme ilişkin bir koruma olduğu için TÜRKPATENT’in en temel görevi, koruma kapsamı hakkında kamuoyuna net bilgiyi en iyi anlatacak görselleri sunmak ve buna yönelik belirsiz olan bütün problemleri çözmektir.

1.1

1.2

1.3

Şekil 2

Başvuru aşamasında tek görselin sunulması tescil ve dava süreçlerinde koruma kapsamının hatalı belirlenmesine yol açabilir. Genel görünümü en iyi yansıtan perspektif görünümün (Tasarımı en, boy ve derinlik olarak yansıtan 1.2 ‘eki görünüm) 1.1 olarak sunulması tasarımın kimliği hakkında akılda kalıcı bir algının oluşmasını sağlayacaktır. Tek başına 1.1’deki görsel ile tescil başvurusu yapılırsa, tasarımın sırt bölümündeki kavisli yapı ve oturma biriminin uzunluğu hakkında bilgi sahibi olunamayacaktır. İtiraz aşamasında sırt bölümü raptiyeli, ancak düz ve minderi kısa bir tasarımdan dolayı tescil iptal olabilecektir. Bu sebeple tescil başvurusunda tasarımın perspektif, ön, arka, sağ yan, sol yan, alttan görünümünün sunulması önerilmektedir.

Tasarımın farklı yönlerden elde edilmiş perspektif ve cephe görünümleri genel görünümünün esas unsurları olduğu için daima koruma kapsamında önemli rol oynamaktadır. Görsel anlatım ile temsil edilmeyen cephe görünümü koruma kapsamı dışındadır. Bu yüzden tescile konu olan ürünün görünüm özelliklerinin ifade edildiği görsel anlatımların hazırlanması ve çeşitlendirilmesinde dikkatli olmak hak sahipleri açısından mevzuatın sunduğu haklardan faydalanabilmek için oldukça önemlidir.

KORUMA KAPSAMI DIŞINDA KALAN GÖRÜNÜMLER

- Feragatlı görünüm

Tasarımın koruma talep edilmeyen bölümlerini kesikli çizgi, bulanıklaştırma veya gölgelendirme vb. yollarla koruma dışında bırakacak şekilde sunan görsel anlatıma feragatlı görsel anlatım denilebilir.
Tasarım sahibinin kesikli çizgi, gölge, bulanıklık (5) ile ifade ettiği görünümler üzerinde tescilden doğan hakkı (6) bulunmamaktadır. Çünkü bu şekilde ifade edilen bölümler için koruma talep edilmemiştir. Bu yüzden başvuruda birden fazla görsel anlatım sunulmuş ise feragatnamenin içeriği her bir görsel anlatımda aynı olmalıdır. Şekil 3’de yer alan görsel anlatıma göre kesik çizgi kullanılarak gösterilen tornavidanın uç kısmı koruma kapsamı dışındadır. (7)

Şekil 3

 5. Tasarım dışındaki unsurların kapatılması amacıyla gölge veya bulanıklaştırma işlemi yapılırken esas korunmak istenen görünüme zarar vermemek gerekir. Tasarım, uygulandığı ürün üzerinde başka unsurlarla birlikte fotoğraflanarak gösterilecek ise başvuru aşamasında 1.1 olarak tasarım kendisinin 1.2 olarak bulanıklaştırılmış görselin sunulması önerilmektedir.
6. Tasarım hakkının kapsamı ve sınırları
MADDE 59- (1) Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz.
7. CP6 Tasarımların Uyumlaştırılmasına İlişkin Ortak Bildiri https://turkpatent.gov.tr/tasarım-bilgilendirme
Erişim tarihi 02.10.2023

- Yakın görünüm

Tasarımın bir bölümünün büyütüldüğü yakın görünümler ek görsel anlatım olarak verilebilir. Yakın görünümler tasarımı kavramakta ve algılamakta yardımcı olur. Ek görsellerde sunulan yakın görünümler tasarım korumasının kapsamını etkilemez. Büyütülen kısım, sunulan diğer görünümlerde görülebilir olmalıdır. (Şekil 4, Şekil 5). (2023 Tasarım İnceleme Kılavuzu s. 41).

Şekil 4

İlgili kılavuz ve örnek incelendiğinde büyütülen kısım olarak görünen 1.4’de yer alan görünümün diğer görsellerde de olması talep edilmektedir. Yakın görünümlerin verilmesinin amacı olarak tasarımın daha iyi kavranabilmesi belirtilmektedir. Tasarımın kavranabilmesi için ek görsel anlatım olarak sunulan ancak koruma kapsamını etkilemeyen yakın görünümlerden ziyade, görsel anlatımın 16×16 cm boyutunda sunulması yazara göre koruma kapsamının daha net çizilmesini sağlayacaktır.

1.4’de bulunan görselde yer alan zürafa figürü başka çiçek ve yapraklarla farklı bir kompozisyonda kullanıldığında tescil sahibi zürafa görseli için tescilden doğan haklarını ileri süremeyecektir. Çünkü korunan 1.1 numaralı görseldeki görünüm olup, bu görsel ile karşı tarafın görseli genel izlenim olarak değerlendirildiğinde; her iki tasarımda yer alan zürafa taraf tasarımlarının genel izlenimlerinin benzer olması için yeterli olamayacaktır. Açıklanan nedenden dolayı yakın görünümde bulunan tasarımın ayırt edici niteliği yüksek ise ek tasarım olarak korunması önerilmektedir.

Şekil 5

- Kısmi görünüm

Kılavuzda kısmi görünüm için “birleşik ürünün (8) bir parçasını tek başına gösteren görsel anlatımdır ve ek görsel anlatım olarak sunulabilir.” ifadesine yer verilmiştir.

Şekil 6’da yer alan 1.1’deki görünüm koruma görürken, 1.2, 1,3 ve 1.4’deki filtrenin parça görünümleri tescil kapsamı dışındadır. 1.2,1.3, 1.4’ deki görünümlerde tasarımın bütünlüğü bozulmakta, tasarımın adı filtreden filtre gövdesine, filtre ara bağlantısına ve filtre ucuna dönüşmektedir.

Şekil 6

8. Birleşik ürün, sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür SMK 55/3 Örneğin, araba, buzdolabı, makine ..

1.2, 1.3 ve 1.4 numaralı görsel anlatımda sunulan parçalar münhasıran farklı parçalarla kullanılabilecektir. Örneğin filtrenin uç kısmı başka bir gövde ve ara bağlantı parçası ile kullanılarak farklı bir filtrenin içinde yer alabilecektir. Uç kısmın hiçbir şekilde üçüncü kişiler tarafından kullanılması istenmiyorsa, tek başına ayrıca tescile konu edilmiş olması gerekir.

- Setler, vitrin tasarımları, iç mekan tasarımlarına ait görünümler

Setler, vitrin tasarımları, iç mekan tasarımları aynı veya farklı Locarno (9) sınıflarına dahil alt ürünlerden meydana gelse de, tescil sisteminde tek bir tasarım olarak kabul görmektedir. Bu ürünlerde alt ürünlerin birlikteliğinden kaynaklanan görünüm korunmaktadır. (10)

Kotuklardan oluşan koltuk seti 06-05 Locarno sınıfında, koltukların bireysel özellikleri 06-01 sınıfında tescile konu edilmektedir.

Şekil 7: Koltuk Seti

9. Tasarımın sınıflandırılması için 1968 yılında uluslararası Locarno Anlaşması kapsamında oluşturulan Locarno Sınıflandırma sistemini ifade eder. Ürünler kullanım amaçlarına göre 32 sınıf ve 237 alt sınıfa ayrılmıştır.
10. Kılavuz s.94

- Tasarımın Farklı Pozisyonları/Alternatif Görünümler

Alternatif görünümler ürünlerin farklı zamanlarda farklı duruşlarını gösteren, herhangi bir parçanın ilave edilmediği veya çıkarılmadığı görünümlerdir. Örneğin, dizüstü bilgisayar, çek-yat vs. gibi ürünlerin açılıp kapanmasına bağlı olarak, aynı tasarımın farklı duruşlarına ait görünümleri ek görsel anlatım olarak sunulabilir (Şekil 8). (2023 Tasarım İnceleme Kılavuzu s. 42).

Şekil 8: Dizüstü Bilgisayar

Farklı pozisyonları ek resim olarak sunan başvuruda koruma kapsamı nasıl belirlenecektir? sorusuna şöyle bir açıklama getirilebilir: Ürün adı “dizüstü bilgisayar” ve 1.1’de ana görsel olarak bilgisayarın kapalı halini gösteren görümün sunulmuştur ki, bu görünüm mutat bir görünümdür. TÜRKPATENT yenilik incelemesi yaptığında mutat görünümden dolayı tescil talebini geri çevirecektir. Bu durumda 1.2’de yer alan görünüm de tescil dışı kalacaktır. Zira yenilik incelemesi sonucunda verilecek karar bütün görselleri kapsayacaktır. Yazar, 1.2’deki görünümün ek resimden ziyade ikinci tasarım olmak üzere tescile konu edilmesini önermektedir.

- Patlamış görünüm

Patlamış görünüm, bir ürününün birleşen parçalarının birbirleri ile ilişkileri belli olacak şekilde bir araya nasıl getirileceğini açıklayan, parça görünümlerinden oluşur. (2023 Tasarım İnceleme Kılavuzu s. 43).

Şekil 9: Biberon (Genel görünüm 1.1) – Biberon (Uygun patlamış görünüm 1.2)

1.2’de yer alan cam gövde, ara bağlantı parçaları, meme ve kapağın görünümleri koruma kapsamı dışındadır. Koruma biberonu içermektedir. Üçüncü kişiler, bu parçalardan bir veya birkaçını alıp farklı bir cam şişe ve/veya kapakla kullanırsa, 1.1 de yer alan görünümden farklı bir görünüm ortaya çıkacağından tescilden doğan hak ihlal edilmiş olmayacaktır. Patlamış görüntüde sunulan parça görünümlerinin korunabilmesi için parçalar ayrıca tescile konu edilmelidir.

- Tasarımın Kullanım Özelliklerini Yansıtan Görünümler

Şekil 10’da bültende yayınlanan 1.1 nolu görsel anlatımdaki görünüm koruma kapsamında olup, ambalaj deseninin kullanım hali koruma kapsamı dışındadır. Zira yayında ürün adı ambalaj deseni olup bu adla ilintili olarak 32 -00 Locarno kodu olarak belirlenmiştir.

Şekil 10

- Aksesuarlı görünümler

Asıl ürüne eşlik eden aksesuarlar tasarımın görünüm özelliklerini gizlememelidir. Aksesuarlar için de koruma talep edilecekse ayrıca tescil başvurusunda bulunulmalıdır.

Şekil 11

Yukarıdaki örnekte yoğun olarak kullanılan yastıklar koltuk iskeletinin bütününün algılanmasını engellemektedir. Yazar tam bir koruma için koltuk iskeleti, yastık kılıf ve yastık kılıf (11) desenleri için ayrı ayrı başvuru yapılmasını önermektedir.

SONUÇ

Tasarımın özelliklerini mümkün olduğunca eksiksiz bir şekilde sunmak, başvuru sahibinin sorumluluğundadır. Eksiksiz görsel anlatım tasarımın cephe görünümlerini kullanarak elde edilir. Ancak başvuru sahibi, tasarımın özelliklerini daha iyi açıklamak için ek görünümler sunabilir. Başvuru sahibinin belli sayıda ya da belli türde görünümü dosyasına koyma şartı yoktur, ancak tasarımın özelliklerinin tümü sunulan görsel anlatım(lar)dan tümüyle algılanabiliyor olmalıdır. Tek görsel anlatım ile görünüm net olarak kamuya sunuluyorsa tescil yolculuğu devam edecektir. Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) nezdinde tasarımların uluslararası alanda tesciline imkan sağlayan üye sayısı yüze yaklaşan Lahey sisteminde (12) inceleme yapan ofisler, tek veya birkaç görselle yetinmeyebilir, tasarımın veya somutlaştırıldığı ürünün tam olarak gösterilmesini talep edebilir.

 11. Yastıkların görünümü anonim olduğu için tescil ile korunamayacaktır. Farklı görünüme sahip kılıflar 06-13 Locarno sınıfında tescile konu edilebilir.
12. Lahey sisteminde 96 üye bulunmaktadır. Bu sebeple başvuru aşamasında seçilecek ülkeler dikkate alınarak hazırlıklar tamamlanmalıdır.

Tasarımların korunması için ülkemizde uygulanan yasal düzenlemelerin kaynaklarından biri olan Birlik Mevzuatı‘ndan 31.03.2023 yürürlüğe giren Avrupa Birliği Tasarım Başvuru Rehberi’ne (13) göre üç boyutlu tasarım en az bir görünümle temsil edilmelidir. Ancak en fazla yedi korumalı görünümün yanı sıra üç ekstra korumasız görünüm de sunulabilir. Yediden fazla görünümün sunulduğu durumlarda Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO), başvuru sahibi tarafından numaralandırıldığı şekilde ardışık sırayla görsel anlatımları işleme alır. Türk mevzuatında “Ekstra üç korumasız görünüm sunulabilir.” şeklinde herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Korumasız görünümler sunulmakla beraber bu görünümlerin koruma kapsamı dışında olduğuna dair Kılavuzun “Yakın görünümler” başlıklı bölümü dışında herhangi bir kısmında açıklamaya rastlanılmamıştır.
Koruma kapsamına dahil olmayan ek görsel anlatımda ilaveten “+” işareti kullanılarak görsel anlatımın “1.8+” (7 adet cephe görüntüsünün verildiği varsayılmıştır.) şeklinde yayımlanması önerilmektedir. Böylelikle teknik bilgisi olmayan bir kişi de hangi görünümlerin korunduğu ve korunmadığı hakkında kolaylıkla bilgi sahibi olabilecektir.

13. Rehberin 5 bölümü Tasarımın Gösterimine İlişkin Ek Gereksinimleri açıklamaktadır. https://guidelines.euipo.europa.eu/1934976/1949512/designs-guidelines/5-additional-requirements-regarding-the-representation-of-the-design

Bu web sitesi, deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanarak Çerez Politikamızı kabul etmiş olursunuz.